Zaskakujące fakty na temat działania mózgu- cz.I

jak-działa-mozg

Badania na temat działania mózgu są ważnym obszarem działalności naukowej. Wyniki niektórych z nich kłócą się z tym, co powszechnie przyjmuje się za oczywistość. Jakie fakty na temat mózgu mogą nas zaskoczyć? Z jakimi mitami na temat działania mózgu musimy walczyć?

Mózg starszego człowieka działa coraz gorzej

Według powszechnych opinii człowiek wraz z wiekiem staje się coraz bardziej rozkojarzony i ma większą skłonność do zapominania. Po wielu przeprowadzonych badaniach, m.in. tych na Uniwersytecie Harvarda dowiedziono jednak, że o ile starsza osoba nie cierpi na jedną z wielu upośledzających mózg chorób typu Alzheimer to jej mózg obejmuje uwagą więcej tematów i jest w stanie przetwarzać pewne informacje, które dla osób młodszych mogą wydawać się bezwartościowe. to właśnie dlatego osobom starszym jest trudniej skupić się na jednym, określonym temacie, a nie dlatego, jak twierdzą niektórzy, że osoby takie mają kłopoty z myśleniem. Szeroki zakres uwagi u osób starszych może być niezwykle przydatną cechą, gdyż pozwala więcej dowiedzieć się na temat zaistniałej sytuacji (także o przesłaniu niedosłownym), co nie następuje u młodszych osób. Zdaniem Jacqui Smith, profesora psychologii w Instytucie Badań Społecznych na Uniwersytecie Michigan jeśli starsze osoby czerpią więcej informacji z danej sytuacji i do tego są w stanie połączyć je z wiedzą ogólną to mają przewagę nad osobami młodszymi.

Jesteśmy wielozadaniowcami

Najnowsze badania pokazują, że wcale nie jesteśmy tak dobrzy w robieniu kilku rzeczy jednocześnie. Rozwój nowoczesnych technologii sprawił, że współcześnie wydaje nam się, że faktycznie jesteśmy wielozadaniowcami. Odpowiadamy na maile rozmawiając przez telefon, planujemy spotkania jadąc samochodem i słuchając radia. Wciąż jednak jest to mit. Neurolog Earl Miller jest zdania, że nasz mózg jest bardzo dobry w łudzeniu siebie samego. Tak naprawdę w przeważającej mierze nie jesteśmy w stanie skupić uwagi na większej liczbie zadań niż jedno mimo, że istnieje wiele sposobów na to by rozwijać mózg. Ludzie, którzy twierdzą, że są w stanie robić wiele rzeczy na raz tak naprawdę przełączają bardzo szybko uwagę z jednego zadania na drugie.To co dzieje się w mózgu obrazuje poniższa grafika:

wielozadaniowosc

Źródło: http://blog.bufferapp.com/10-surprising-facts-about-how-our-brain-works

Mózg musi przełączać się między zadaniami, a to dlatego, że podobne zadania wymagają wykorzystania tej samej części mózgu. Przykładowo pisanie maili i rozmowa przez telefon są zdaniem Millera niemożliwe do realizacji w tym samym czasie. Obie te czynności obejmują bowiem słowo (pisane lub mówione), a więc między nimi występuje konflikt. Jeśli więc przykładowo chcemy nastawić się na przekaz wizualny płynący z telewizora jednocześnie ignorując głosy dziecka dochodzące z pokoju obok to nasz płat czołowy mózgu konfiguruje w ten sposób mózg, że będzie w sposób priorytetowy traktował przekaz wizualny jednocześnie tłumiąc informacje dźwiękowe np. do momentu kiedy usłyszymy krzyk.

Ludzki mózg jest największy

Wiele zwierząt używa swojego mózgu robiąc te same rzeczy co ludzie. Przykładowo niektóre zwierzęta szukają kreatywnych sposobów rozwiązywania problemów, wykazują empatię czy uczą się nowych rzeczy. Na ogół naukowcy zgadzają się jednak z tym, że ludzie są najbardziej inteligentnymi stworzeniami na świecie. Stąd też zrodziło się przekonanie, że skoro jesteśmy najmądrzejsi to również nasz mózg jest największy w porównaniu z innymi istotami na Ziemi. Czy jest tak naprawdę? Niezupełnie. Przeciętnie mózg dorosłego człowieka waży około 3 kg. Mózg delfina, który uważany jest za bardzo inteligentne zwierzę podobnie, ale już waga mózgu kaszalota, który nie jest uważany za aż tak inteligentnego to około 17 kg. Stąd prosty wniosek, że poziom inteligencji wcale nie zależy od wielkości mózgu. Ważniejszy jest za to stosunek masy mózgu do ciężaru całego ciała. U ludzi wynosi on około 1:50, u pozostałych ssaków 1:180, a dla ptaków średnio 1:220. Stąd prosty wniosek, że ludzki mózg nie tyle jest największy co zajmuje największy stosunek masowy na tle całego ciała, w porównaniu z innymi zwierzętami.

Alkohol zabija szare komórki

Obserwacja osoby pod wpływem alkoholu wystarczy, by przekonać się, że alkohol istotnie wpływa na funkcjonowanie mózgu. Osoby pijane mają często niewyraźną mowę, pogarszają się ich zdolności motoryczne, cierpią na nudności i bóle głowy. Niektórzy wysuwają więc z tego wniosek, że zachowanie to jest następstwem obumierania szarych komórek w mózgu. Okazuje się jednak, że organizm stara się nie pozwolić na to, by etanol ,,wędrował po całym ciele". Wątroba jest w stanie przetworzyć 12 uncji piwa, 5 uncji wina i 1,5 uncji wyrobów spirytusowych na godzinę. Jeśli jednak wątroba nie nadąży z przetwarzaniem alkoholu to jego nadmiar pozostaje we krwi dopóki nie zostaje on przetworzony. Według Roberta Pentneya, biologa komórkowego, który zajmował się oddziaływaniem alkoholu na mózg w Suny Buffalo alkohol, który dociera do komórek w mózgu nie zabija ich wprost. Uszkadza jednak część komórek, które odpowiedzialne są za przesyłanie i odbiór informacji. Powoduje to problemy z komunikacją komórek między sobą. Naukowcy z Washington Uniwersity odkryli, że nawet alkohol, który dociera bezpośrednio do mózgu nie zabija komórek w mózgu, ale za to ingeruje w sposób przekazywania informacji między neuronami. Innymi słowy osoby, które piją w umiarkowanych ilościach są dalekie od tego, by ich komórki w mózgu uległy zniszczeniu, choć picie alkoholu może się wiązać z ryzykiem zaburzeń poznawczych i otępieniem.

Mózg jest koloru szarego

Gdyby przeprowadzić badania i zapytać ludzi o to jakiego koloru jest mózg to zapewne większość odpowiedziałaby, że szarego, a to dlatego, że wielokrotnie mówi się o szarych komórkach. Według dr Katriny Firlik, neurochirurga, która dzieliła się swoimi doświadczeniami nabytymi w trakcie badań mózg jest koloru różowo-beżowego i ma konsystencję miękkiego tofu. Różowawy odcień tłumaczony jest przepływem krwi przez mózg transportującej tlen oraz substancje odżywcze, ale dlaczego mózg jest beżowy? Choć szara istota występuje w różnych częściach mózgu to okazuje się, że obok niej podstawowym składnikiem ośrodkowego układu nerwowego jest substancja biała. Są to skupiska wypustek neuronów otoczonych przez osłonkę mielinową. Jej podstawowym składnikiem są fosfolipidy i dlatego substancja ta jest koloru białego. Mózg jest więc gąbczasty i kolorowy, a nie jak sądzono nudny, szary.

Mózg to jeden z najważniejszych i jednocześnie najbardziej zaskakujących organów ludzkiego ciała. Mimo, że studiom na temat działania mózgu oddaje się na całym świecie setki naukowców to jednak wciąż wiele aspektów jego funkcjonowania pozostaje tajemnicą. Jako, że mózg jest skomplikowany to mamy tendencję to upraszczania informacji na jego temat, by stały się bardziej zrozumiałe. Jednak coraz więcej mitów zostaje obalonych. O kolejnych pięciu przeczytacie w drugiej części artykułu.